Σύντομη περιγραφή της οργάνωσης και του τομέα εργασίας

Το ΕΚΕΚ ΑΜΕΑ Θεσσαλονίκης είναι μια επαγγελματική σχολή για άτομα με αναπηρία που έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική τους εκπαίδευση. Το σχολείο αποτελεί μέρος του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού, που πρόσφατα άλλαξε το όνομά του σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης. Ο κύριος στόχος της σχολής είναι να προετοιμάσει τους σπουδαστές για τον χώρο της εργασίας καθώς επίσης και να τους βοηθήσει να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες που θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους και θα τους οδηγήσουν στην κατάκτηση της αυτονομίας τους. Το σχολείο διαθέτει σύγχρονα εργαστήρια εξοπλισμένα με όλα τα απαραίτητα μέσα, ώστε οι σπουδαστές να εξοικειωθούν με τον πιο κατάλληλο τρόπο στις ειδικότητες της πληροφορικής, του κηπουρικής, της ξυλουργικής, της υφαντικής και της κοπτικής- ραπτικής. Την προετοιμασία τους ακολουθεί η συμμετοχή τους στα Κέντρα Εργασίας, προκειμένου οι σπουδαστές να έχουν την ευκαιρία να προετοιμαστούν επαγγελματικά και να συνδεθούν με την αγορά εργασίας. Οι σπουδαστές προετοιμάζονται για τα πιο σύγχρονα επαγγέλματα με τη μεγαλύτερη ζήτηση.

Στο Ξυλουργικό τμήμα οι σπουδαστές εξοικειώνονται με τα εργαλεία και τις τεχνικές που πρέπει να χρησιμοποιούν μέσα σε εργασίες που απαιτούν λεπτομέρειες, όπως διακοσμητικά αντικείμενα και εργασίες κατασκευής. Όλες οι εργασίες συμμορφώνονται στους κανόνες ασφαλείας.

Πλαίσιο της μελέτης

Το επίκεντρο της μελέτης αυτής είναι η εξοικείωση των σπουδαστών του Ξυλουργικού τμήματος, με πραγματικές συνθήκες εργασίας. Η εξοικείωση αυτή επιτυγχάνεται με την σταδιακή προσαρμογή των σπουδαστών από τμήματα σε μικρές αίθουσες και την χρήση μικρών εργαλείων μέχρι την εκπαίδευσή τους σε μεγάλους χώρους όπου προσομοιάζουν σε πραγματικά εργασιακά περιβάλλοντα και με την χρήση εργαλείων επαγγελματικών που απαιτούν την τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας. Ωφελούμενοι αυτής της πρακτικής είναι όλοι οι σπουδαστές του ξυλουργικού τμήματος, οι οποίοι σταδιακά αποκτούν δεξιότητες και προετοιμάζονται για να εργαστούν σε πραγματικούς εργασιακούς χώρους αποκτώντας το αίσθημα της υπευθυνότητας και της ασφαλούς εργασίας. Οι σπουδαστές αυτοί είναι άτομα με ελαφριάς μορφής νοητική αναπηρία, ηλικίας 18 με 30 ετών.

Αντικείμενο της μελέτης

Αυτή η καλή πρακτική, εφαρμόζεται στο σύνολο της ειδικότητας του ξυλουργικού τμήματος της σχολής. Ωφελούμενοι είναι οι σπουδαστές του ξυλουργικού τόσο κατά τα 4 πρώτα χρόνια της εκπαίδευσής τους, όσο και κατά τα τρία χρόνια συμμετοχής τους στα κέντρα εργασίας. Η πρακτική της βαθμιαίας εξοικείωσης των σπουδαστών με τα εργαλεία και τον εξοπλισμό των εργαστηρίων και της τήρησης των κανόνων ασφαλείας, δίνει τη δυνατότητα στους σπουδαστές να διατηρήσουν μια σταθερή αύξηση των δεξιοτήτων τους και της εμπιστοσύνης στον εαυτό τους.

Τι συνέβη

Οι σπουδαστές στο ξυλουργικό τμήμα, παρακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, όπως γίνεται και σε όλες τις ειδικότητες της σχολής. Για τα 4 πρώτα χρόνια εκπαιδεύονται αποκτώντας γνώσεις και δεξιότητες επάνω στο αντικείμενο και για τα επόμενα και τελευταία  χρόνια εισάγονται στα κέντρα εργασίας όπου πλέον η εκπαίδευση συνοδεύεται και από εξάσκηση και πρακτική με την κατασκευή και εμπορία διάφορων αντικειμένων, από τους ίδιους τους σπουδαστές (εικόνα 1). Στόχος σε όλη αυτή την διαδικασία είναι οι σπουδαστές να αποκτήσουν σταδιακά όλα τα απαραίτητα εφόδια για την επαγγελματική τους αυτονομία. Τα σημεία που δίνεται ιδιαίτερη έμφαση είναι η εργασία σε πραγματικές συνθήκες και η τήρηση των κανόνων ασφαλείας.

Στα Κέντρα Εργασίας οι σπουδαστές  δουλεύουν με μεγάλες κατασκευές, αποκτούν ικανότητες υπολογισμού των διαστάσεων και χρησιμοποιούν μεγάλο επαγγελματικό εξοπλισμό. Σε όλες της βαθμίδες, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην τήρηση των κανόνων ασφαλείας. Από την στάση του σώματος και τον τρόπο λειτουργίας των επαγγελματικών μηχανημάτων, μέχρι την σωστή συμπεριφορά και εξοικείωση με τα ηλεκτρονικά συστήματα των μηχανημάτων οι εκπαιδευτικοί δίνουν τις κατάλληλες οδηγίες και είναι πάντα δίπλα στους σπουδαστές μέχρι να κατακτηθούν όλες οι απαραίτητες δεξιότητες.

Αφού οι σπουδαστές έχουν λάβει τις απαραίτητες γνώσεις και ολοκληρώσουν την τετραετή εκπαίδευσή τους, εισάγονται στα κέντρα εργασίας, όπου αποκτούν την αυτοπεποίθηση και την αυτονομία πάντα με την διακριτική εποπτεία των εκπαιδευτικών τους. Στα κέντρα εργασίας οι σπουδαστές βλέπουν τις προσπάθειές τους να αποδίδουν καρπούς καθώς σε συνεργασία με άλλους φορείς, αναλαμβάνουν έργα και τα φέρνουν εις πέρας εξ’ ολοκλήρου μόνοι τους (εικόνα 2).

Αποτελέσματα

Τα οφέλη αυτής της μελέτης περίπτωσης παρατηρούνται στους σπουδαστές οι οποίοι εκτός από τις γνώσεις και τις δεξιότητες που αποκτούν ωφελούνται και ως προς τα παρακάτω:

1. Η εκπαίδευσή τους γίνεται σταδιακά με αποτέλεσμα να έχουν τον χρόνο να εμπεδώσουν τις νέες γνώσεις. Οι δεξιότητες που αποκτούν από το χαμηλότερο επίπεδο προς το υψηλότερο, γίνονται κτήμα τους και εμπλουτίζουν την εμπειρία τους.
2. Τα πραγματικών διαστάσεων εργαστήρια, στις προχωρημένες τάξεις, προσομοιάζουν σε πραγματικές συνθήκες εργασίας και έτσι οι σπουδαστές εξοικειώνονται με τις διαστάσεις του χώρου, των υλικών αλλά και τον μηχανημάτων.
3. Η μεγάλη έμφαση που δίνεται από τους εκπαιδευτικούς στην τήρηση των κανόνων ασφαλείας, βοηθάει τους σπουδαστές να υιοθετήσουν την σωστή στάση απέναντι στην εξάσκηση του επαγγέλματος του ξυλουργού.
4. Με την τήρηση των κανόνων ασφαλείας, οι σπουδαστές αποκτούν το σημαντικότερο εφόδιο για να ολοκληρώσουν μόνοι τους μία εργασία και με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους.
5. Με την ανάθεση εργασιών εξ’ ολοκλήρου στους σπουδαστές των κέντρων εργασίας, οι σπουδαστές κάνουν ένα πολύ σημαντικό βήμα για να κερδίσουν την αυτονομία τους.

Η σταδιακή εξοικείωση με τον εξοπλισμό, η τμηματική απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων και ειδικά των κανόνων ασφαλείας είναι μία πρακτική που μπορεί να έχει πολύ ευεργετικά αποτελέσματα στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία, ειδικά αυτών που έχουν επιλέξει ένα επάγγελμα όπως αυτό τους ξυλουργού που έχει αυξημένη επικινδυνότητα. Ακόμη η ανάθεση εργασιών στους σπουδαστές, που έχουν κατακτήσει τις δεξιότητες είναι μία πρακτική που ενισχύει την αυτοεκτίμησή τους και τους βοηθάει στην μη υποστηριζόμενη εργασία. Η πρακτική που εφαρμόζει το ξυλουργικό τμήμα και για τα 7 συνολικά χρόνια εκπαίδευσης των σπουδαστών του, είναι μία πρακτική που ενισχύει τις δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση των σπουδαστών και τους οδηγεί στην εξάσκηση του επαγγέλματος τους με ασφάλεια και μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση (εικόνα 3).

Λόγια των σπουδαστών

«Έμαθα να χρησιμοποιώ τα εργαλεία με ασφάλεια.»

“Πρώτα μετράω και μετά κόβω.”

«Έκανα αυτήν τη δουλειά με τους συσπουδαστές μου» (για την κατασκευή ενός ξύλινου καραβιού, που το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας είχε παραγγείλει από τους φοιτητές του ξυλουργικού τμήματος, στα πλαίσια της Χριστουγεννιάτικης εκδήλωσής του.) (εικόνα 4)

Σημαντικά μηνύματα

1. Η εργασία σε προσομοιωμένες πραγματικές συνθήκες εργασίας προετοιμάζει τους σπουδαστές για τη μελλοντική βιομηχανία.
2. Η σταδιακή δημιουργία βασικών και λειτουργικών δεξιοτήτων σε ένα εργασιακό πλαίσιο επιτρέπει τη συνάφεια με την εργασία.
3. Χρησιμοποιήστε τις πραγματικές απαιτήσεις εργασίας στο σχολείο για να βασίσετε τις δεξιότητες διδασκαλίας.