Σύντομη περιγραφή της οργάνωσης και του τομέα εργασίας

Το ΕΚΕΚ ΑΜΕΑ Θεσσαλονίκης είναι μια επαγγελματική σχολή για άτομα με αναπηρία που έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική τους εκπαίδευση. Το σχολείο αποτελεί μέρος του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού, που πρόσφατα άλλαξε το όνομά του σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης. Ο κύριος στόχος της σχολής είναι να προετοιμάσει τους σπουδαστές για τον χώρο της εργασίας καθώς επίσης και να τους βοηθήσει να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες που θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους και θα τους οδηγήσουν στην κατάκτηση της αυτονομίας τους. Το σχολείο διαθέτει σύγχρονα εργαστήρια εξοπλισμένα με όλα τα απαραίτητα μέσα, ώστε οι σπουδαστές να εξοικειωθούν με τον πιο κατάλληλο τρόπο στις ειδικότητες της πληροφορικής, του κηπουρικής, της ξυλουργικής, της υφαντικής και της κοπτικής- ραπτικής. Την προετοιμασία τους ακολουθεί η συμμετοχή τους στα Κέντρα Εργασίας, προκειμένου οι σπουδαστές να έχουν την ευκαιρία να προετοιμαστούν επαγγελματικά και να συνδεθούν με την αγορά εργασίας. Οι σπουδαστές προετοιμάζονται για τα πιο σύγχρονα επαγγέλματα με τη μεγαλύτερη ζήτηση.

Στο Γεωτεχνικό τμήμα οι σπουδαστές έχουν την ευκαιρία να εξασκηθούν σε 5 θερμοκήπια καθώς και σε εξωτερικές καλλιέργειες.

Πλαίσιο της μελέτης

Ωφελούμενοι αυτής της μελέτης περίπτωσης ήταν οι σπουδαστές του Κέντρου Εργασίας του Γεωτεχνικού τμήματος, με ήπια νοητική αναπηρία, ηλικίας 18 έως 30 ετών. Οι σπουδαστές είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν επαγγέλματα που σχετίζονται με την καλλιέργεια και επεξεργασία της ελιάς, καθώς και τους επαγγελματίες του χώρου, οι οποίοι έδωσαν στους σπουδαστές την ευκαιρία να εργαστούν σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. Οι επαγγελματίες επωφελήθηκαν επίσης καθώς ήρθαν σε επαφή με τους σπουδαστές και έμαθαν για τις ιδιαίτερες ικανότητές τους.

Αντικείμενο της μελέτης

Στην μελέτη περίπτωσης συμμετείχαν 8 σπουδαστές και 3 επαγγελματίες. Για την επιλογή των σπουδαστών δόθηκε έμφαση στις δεξιότητες τους που είχαν ήδη αναπτύξει στην βασική τους εκπαίδευση και που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε επαγγελματικό πεδίο καθώς και προτεραιότητα δόθηκε στους σπουδαστές των Κέντρων Εργασίας που βρίσκονται στο τελικό στάδιο εκπαίδευσης. Η επιλογή των επαγγελματιών έγινε με βάση την εγγύτητα των επιχειρήσεων τους στην περιοχή της σχολής, αλλά και με βάση το ενδιαφέρον που έδειξαν για συνεργασία με άτομα με αναπηρία. Το πεδίο που επιλέχθηκε για να πραγματοποιηθεί η μελέτη περίπτωσης του Γεωτεχνικού τμήματος ήταν η καλλιέργεια της ελιάς και η επεξεργασία των προϊόντων της. Η επιλογή της συγκεκριμένης καλλιέργειας έγινε γιατί είναι μία από τις βασικότερες καλλιέργειες στην Ελλάδα με μεγάλες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό. Αυτό σε συνδυασμό με την ελάχιστη εξειδίκευση που απαιτούν τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την καλλιέργεια αυτή, αποτέλεσε το μεγαλύτερο κίνητρο.

Τι συνέβη

Για την υλοποίηση της μελέτης περίπτωσης του Γεωτεχνικού τμήματος οργανώθηκαν 7 συναντήσεις με τους σπουδαστές κάθε μία εκ των οποίων είχε στόχο την εξοικείωσή τους με τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την καλλιέργεια της ελιάς. Στην πρώτη συνάντηση, οι σπουδαστές ενημερώθηκαν για την δράση την οποία θα συμμετείχαν και συζήτησαν για την καλλιέργεια της ελιάς διερευνώντας την προ υπάρχουσα γνώση για την καλλιέργεια αυτή. Στις επόμενες 3 συναντήσεις, οι σπουδαστές είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν επαγγελματίες στον χώρο εργασίας τους. Οι σπουδαστές επισκέφτηκαν έναν ελαιώνα και αφού συζήτησαν με τον παραγωγό, έκανα οι ίδιοι κάποιες εργασίες σε πραγματικές συνθήκες αγρού (εικόνα 1). Ακολούθησε επίσκεψη σε φυτώριο ελιάς, όπου οι σπουδαστές είδαν τον χώρο στον οποίο προετοιμάζονται τα μικρά δέντρα για φύτευση και είχαν την ευκαιρία να εξασκήσουν τις δεξιότητες που απέκτησαν στην σχολή (εικόνα 2). Οι επισκέψεις έκλεισαν με την επίσκεψη σε ελαιοτριβείο της περιοχής όπου οι σπουδαστές είδαν την γραμμή παραγωγής που ακολουθείται για την παραγωγή του ελαιόλαδου. Στο ελαιοτριβείο, δόθηκε στους σπουδαστές η δυνατότητα να εξάγουν το δικό τους λάδι από ελιές που είχαν συγκομίσει οι ίδιοι στην συνάντηση που προηγήθηκε της επίσκεψης στο ελαιοτριβείο (εικόνα 3). Η ελιές συγκομίστηκαν από τους σπουδαστές, στον χώρο του σχολείου και εφαρμόστηκαν 3 διαφορετικοί παραδοσιακοί τρόποι συγκομιδής. Στην έκτη συνάντηση οι σπουδαστές εμφιάλωσαν το ελαιόλαδο που παρέλαβαν από το ελαιοτριβείο. Η εμφιάλωση έγινε με την χρήση επαγγελματικού εξοπλισμού στις εγκαταστάσεις της σχολής. Κατά την συνάντηση αυτή οι σπουδαστές χρησιμοποιώντας το ελαιόλαδο σε συνδυασμό με κερί μέλισσας, παρασκευάσαν αλοιφές τις οποίες συσκεύασαν σε μικρά βαζάκια (εικόνα 4). Με την δράση αυτή συνειδητοποίησαν το συμπληρωματικό εισόδημα που μπορεί να προκύψει από την ενασχόληση με την παραγωγή ελαιόλαδου. Στην τελευταία συνάντηση έγινε η ανατροφοδότηση της δράσης. Αποτιμήθηκαν οι εντυπώσεις των σπουδαστών και αξιολογήθηκαν δεξιότητες που αποκτήθηκαν σε επαγγελματικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο.

Αποτελέσματα

Με την οργάνωση συναντήσεων με επαγγελματίες γύρω από μία καλλιέργεια, οι σπουδαστές είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται τα επαγγέλματα και την σειρά με την οποία πρέπει να τα ακολουθήσουν ώστε να έχουν ένα τελικό εμπορεύσιμο προϊόν. Η καλή πρακτική που εφαρμόστηκε σε αυτή την μελέτη περίπτωσης δεν ήταν μόνο οι επισκέψεις σε επαγγελματίες και σε πραγματικά εργασιακά περιβάλλοντα αλλά η σύνδεσή όλων αυτών με μία θεματική ενότητα. Οι σπουδαστές σταδιακά ανίχνευσαν την προ υπάρχουσα γνώση τους γύρω από την καλλιέργεια της ελιάς, παρατήρησαν και γνώρισαν μία σειρά επαγγελμάτων που σχετίζονται με αυτή την καλλιέργεια, εφάρμοσαν τις δεξιότητες και τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει και ήρθαν σε επαφή με το τελικό προϊόν.

Στους σπουδαστές αναπτύχθηκαν οι κοινωνικές τους δεξιότητες. Η επαφή τους με επαγγελματίες τους βοήθησε να αναπτύξουν μία επαγγελματική συμπεριφορά. Στα πλαίσια της κοινωνικοποίησης τους, μοιράστηκαν μεταξύ τους τις εμπειρίες που απέκτησαν καθώς και με συμμαθητές τους που δεν συμμετείχαν στην δράση. Ακόμη με την συμμετοχή τους στις διάφορες εργασίες σε πραγματικά εργασιακά περιβάλλοντα ενισχύθηκε η αυτοπεποίθησή τους και έκανα ένα βήμα προς την αυτονομία τους.

Όσο αφορά τους επαγγελματίες, είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τα άτομα με αναπηρία και τις δυνατότητες τους. Μέσα από αυτήν την επαφή οι επαγγελματίες συναναστράφηκαν με τους σπουδαστές και συνειδητοποίησαν ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν μελλοντικό εργατικό δυναμικό τους.

Λόγια των σπουδαστών

«Θα ήθελα πάρα πολύ να δουλέψω σε φυτώριο ελιάς»

«Θέλω να κάνω αυτή τη δουλειά γιατί είναι στην φύση»

Λόγια των επαγγελματιών

«Θα χαρώ πάρα πολύ να ξαναέρθουν οι σπουδαστές στο κτήμα μου»

«Ελπίζω σε μία μελλοντική συνεργασία με τους σπουδαστές»

Σημαντικά μηνύματα

1. Δώστε στους σπουδαστές την ευκαιρία να επισκεφθούν πραγματικές θέσεις εργασίας.
2. Αναπτύξτε εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση στους σπουδαστές, προκειμένου να αναγνωρίσουν τις ικανότητές τους.
3. Εκπαιδεύστε τους εργοδότες, προκειμένου να αναγνωρίσουν τις ικανοτήτων των σπουδαστών στην εργασία.