Σύντομη περιγραφή της οργάνωσης και του τομέα εργασίας
Το ΕΚΕΚ ΑΜΕΑ Θεσσαλονίκης είναι μια επαγγελματική σχολή για άτομα με αναπηρία που έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική τους εκπαίδευση. Το σχολείο αποτελεί μέρος του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού, που πρόσφατα άλλαξε το όνομά του σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης. Ο κύριος στόχος της σχολής είναι να προετοιμάσει τους σπουδαστές για τον χώρο της εργασίας καθώς επίσης και να τους βοηθήσει να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες που θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους και θα τους οδηγήσουν στην κατάκτηση της αυτονομίας τους. Το σχολείο διαθέτει σύγχρονα εργαστήρια εξοπλισμένα με όλα τα απαραίτητα μέσα, ώστε οι σπουδαστές να εξοικειωθούν με τον πιο κατάλληλο τρόπο στις ειδικότητες της πληροφορικής, του κηπουρικής, της ξυλουργικής, της υφαντικής και της κοπτικής- ραπτικής. Την προετοιμασία τους ακολουθεί η συμμετοχή τους στα Κέντρα Εργασίας, προκειμένου οι σπουδαστές να έχουν την ευκαιρία να προετοιμαστούν επαγγελματικά και να συνδεθούν με την αγορά εργασίας. Οι σπουδαστές προετοιμάζονται για τα πιο σύγχρονα επαγγέλματα με τη μεγαλύτερη ζήτηση.
Στο τμήμα Πληροφορικής οι σπουδαστές μαθαίνουν τόσο τη χρήση προγραμμάτων λογισμικού όσο και τη χρήση μηχανημάτων, όπως εκτυπωτές. Η αρχή του τμήματος είναι η σταδιακή αυτονομία στην εργασία για όλους τους σπουδαστές.
Πλαίσιο της μελέτης
Ωφελούμενοι αυτής της καλής πρακτικής είναι οι σπουδαστές του Κέντρου Εργασίας του τμήματος Πληροφορικής. Αυτοί οι σπουδαστές είναι άτομα με μέτρια νοητική αναπηρία, ηλικίας μεταξύ 18 και 30 ετών. Όλοι οι σπουδαστές έχουν λάβει τετραετή βασική εκπαίδευση και τώρα είναι σε θέση να αναλάβουν εργασίες με ελάχιστη ή καμία υποστήριξη. Η αρχή που εφαρμόζεται από τους εκπαιδευτικούς του Κέντρου Εργασίας Πληροφορικής, είναι ότι η υποστήριξη και η βοήθεια μειώνεται σταδιακά στο σημείο όπου ο σπουδαστής μπορεί να εκτελέσει την εργασία μόνος του. Μόλις ο σπουδαστής φτάσει σε αυτό το επίπεδο, βοηθάει έναν συμμαθητή με τον ίδιο τρόπο. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία ανεξαρτησίας στην καθημερινή εργασία στα πλαίσια του τμήματος Πληροφορικής, καθώς και των διοικητικών εργασιών. Με αυτόν τον τρόπο θα αυξήσουν την αυτοπεποίθησή τους και θα αποκτήσουν επαγγελματική ανεξαρτησία.
Αντικείμενο της μελέτης
Όλοι οι σπουδαστές του Κέντρου Εργασίας του τμήματος Πληροφορικής, μαζί με τους καθηγητές τους, συμμετέχουν σε αυτήν την μελέτη περίπτωσης. Στόχος αυτής της πρακτικής είναι οι σπουδαστές, μέσα στο πλαίσιο της σχολής, να αποκτήσουν την αυτοπεποίθηση που χρειάζονται προκειμένου να εξασφαλίσουν, μελλοντικά, μια θέση εργασίας. Αυτή η αυτοπεποίθηση ενισχύεται σταδιακά από την αυξανόμενη αυτονομία που αποκτούν οι σπουδαστές κατά την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων. Οι εκπαιδευτικοί μειώνουν σταδιακά τη βοήθεια που παρέχουν στους σπουδαστές μέχρι το στάδιο της απόλυτης αυτονομίας τους. Η καθοδήγηση συνεχίζεται μεταξύ των σπουδαστών. Με αυτόν τον τρόπο, όταν ένας σπουδαστής έχει αποκτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες σε μια συγκεκριμένη εργασία, μπορεί να περάσει τις γνώσεις του σε έναν άλλον σπουδαστή, ο οποίος δεν είναι ακόμη επαρκής.
Τι συνέβη
Οι εκπαιδευτικοί του Κέντρου Εργασίας του τμήματος Πληροφορικής εντοπίζουν και καταγράφουν την εκάστοτε εργασία που μπορούν να εκτελέσουν οι σπουδαστές του τμήματος, στη σχολή. Επιλέγουν τους σπουδαστές για συγκεκριμένες εργασίες και στη συνέχεια ξεκινούν την καθοδηγούμενη εκπαίδευση τους. Η καθοδήγηση μειώνεται σταδιακά, καθώς αυξάνονται οι δεξιότητες και οι γνώσεις των σπουδαστών με απώτερο στόχο την ανεξάρτητη ολοκλήρωση της εργασίας. Οι σπουδαστές στη συνέχεια μεταδίδουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις που αποκτούν σε ένα συμμαθητή τους. Συγκεκριμένα, γίνονται οι μέντορές τους και για μεγάλο χρονικό διάστημα συνεργάζονται για να αναπτύξουν τη γνώση. Αυτό εξασφαλίζει ότι όλες οι εργασίες του σχολείου εκτελούνται ακόμη και όταν ένας σπουδαστής απουσιάζει. Τα καθήκοντα που έχουν αναλάβει καθημερινά οι σπουδαστές του Κέντρου Εργασίας του τμήματος Πληροφορικής είναι τα εξής:
- Η αρχειοθέτηση της καθημερινής αλληλογραφίας.
- Η διαχείριση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης της σχολής(εικόνα 1).
- Η λειτουργία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (εικόνα 2).
- Η ξενάγηση στο σχολείο γίνεται από τους σπουδαστές και μπορεί να είναι τόσο ψηφιακή όσο και δια ζώσης. Συγκεκριμένα, οι σπουδαστές επιλέγονται για αυτό το έργο, με σκοπό να ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή τους και η κοινωνική τους αλληλεπίδραση.
- Η τήρηση των καθημερινών απουσιών από τη σχολή καταγράφεται από τους σπουδαστές.
- Η δημιουργία εγγράφων με χρήση του Excel. Οι σπουδαστές προετοιμάζουν παρουσιάσεις τόσο για καθηγητές όσο και για σπουδαστές.
- Η χρήση εκτυπωτών και φωτοτυπικών μηχανημάτων (εικόνα 3).
- Η επισκευή του σχολικού εξοπλισμού (εικόνα 4).
Αποτελέσματα
Η εφαρμογή αυτής της καλής πρακτικής έχει πολλαπλά οφέλη για τους σπουδαστές, οι οποίοι λαμβάνουν την ικανοποίηση της εκτέλεσης ενός έργου από την αρχή μέχρι το τέλος. Εκτός από τις γνώσεις και τις δεξιότητες που αποκτούν, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα. Με τη σταδιακή απόσυρση της βοήθειας που παρέχεται από τον εκπαιδευτικό, ο σπουδαστής αισθάνεται ασφαλής και αποκτά αυτοπεποίθηση σε ένα προστατευόμενο περιβάλλον. Όταν ο σπουδαστής τώρα κατακτά τις δεξιότητες που απαιτούνται και ολοκληρώνει τη δουλειά μόνος του, εμπιστεύεται τον εαυτό του και έτσι αποκτά ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την αγορά εργασίας. Με το δεύτερο στάδιο, κατά το οποίο ο ίδιος ο σπουδαστής γίνεται μέντορας για κάποιον άλλο συσπουδαστή του, ο σπουδαστής έχει την ευκαιρία να εδραιώσει την αποκτηθείσα γνώση και να αξιολογήσει την καταλληλότητα των δεξιοτήτων που έχει αποκτήσει.
Η αυτονομία που αποκτούν οι σπουδαστές στο Κέντρο Εργασίας του τμήματος Πληροφορικής είναι ένα πλεονέκτημα που τους οδηγεί σε καλύτερη και ευκολότερη προσαρμογή στα περιβάλλοντα εργασίας.
Η συγκεκριμένη πρακτική είναι εύκολο να εφαρμοστεί σε διαφορετικούς τομείς και σε σπουδαστές διαφορετικών ηλικιακών ομάδων και επιπέδων αναπηρίας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο εκπαιδευτικός να είναι σε θέση να αποσύρει σταδιακά τη βοήθειά που παρέχει και στη συνέχεια να γίνει παρατηρητής των αποτελεσμάτων του έργου του. Η συγκεκριμένη καλή πρακτική δίνει στους σπουδαστές αυτοπεποίθηση και τους οδηγεί στην επίτευξη της αυτονομίας τους.
Λόγια των σπουδαστών
«Ήρθε η ώρα να κάνουμε την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, για ό, τι χρειάζεστε, μπορώ να σας βοηθήσω.» (από έναν μαθητή που είναι υπεύθυνος για την εγκατάσταση του εξοπλισμού εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, σε έναν καθηγητή.)
«Θέλουμε να ξεναγήσουμε τους φιλοξενούμενους στο σχολείο μας.» (από έναν σπουδαστή που συμμετέχει στην ομάδα ξενάγησης της σχολής μας.)
Βασικά μηνύματα
- Ενδυναμώστε τους σπουδαστές ώστε να γίνουν μέντορες.
- Χρησιμοποιήστε την εμπειρία που έχουν αποκτήσει οι σπουδαστές για να καθοδηγήσουν τους συσπουδαστές τους.
- Δώστε ευκαιρίες στους σπουδαστές να αποκτήσουν δεξιότητες, τις οποίες στη συνέχεια μπορούν να τις μεταβιβάσουν σε πραγματικά περιβάλλοντα εργασίας.